Czy można przegrać sprawę o zachowek? Koszty sądowe.
Aktualizacja 2 sierpnia 2024
Czy można przegrać sprawę o zachowek?
Wiele osób zastanawia się, czy można przegrać sprawę o zachowek? Wiele osób może myśleć o zachowku jak o prawie, które z urzędu przynależy wybranym osobom, sugerując, że sprawa o zachowek nie może zostać przegrana. Powszechne jest przekonanie, że prawo do zachowku jest niezbywalne i gwarantowane przez ustawę, co zapewnia spokój tym, którzy powinni się w nim upomnieć. Jednakże rzeczywistość prawna jest bardziej skomplikowana i mimo że zachowek jawi się jako prawo przysługujące niejako ‘automatycznie’, istnieją sytuacje, w których roszczenie o zachowek może zostać oddalone przez sąd. A więc można przegrać sprawę o zachowek. Zwłaszcza gdy uznają osobę ubiegającą się o swoją część spadku za niegodną dziedziczenia.
To właśnie niegodność dziedziczenia jest jedną z najpoważniejszych przeszkód, która uniemożliwia otrzymanie zachowku. Sąd może uznać spadkobiercę za niegodnego dziedziczenia, jeśli dopuścił się on poważnych przewinień wobec spadkodawcy. Przykładem może być popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności spadkodawcy. Innym przykładem niegodności dziedziczenia jest zmuszenie spadkodawcy do sporządzenia lub zmiany testamentu pod groźbą.
Jeśli sąd stwierdzi, że osoba ubiegająca się o zachowek jest niegodna dziedziczenia, traci ona prawo do spadku jak i zachowku. Należy pamiętać, że samo podejrzenie nie wystarcza. Konieczne jest przeprowadzenie dowodów i udowodnienie niegodności w postępowaniu sądowym. Oprócz niegodności dziedziczenia można przegrać sprawę o zachowek z innych powodów. Jednym z nich jest przedawnienie roszczenia. Roszczenie o zachowek przedawnia się po upływie pięciu lat od ogłoszenia testamentu lub śmierci spadkodawcy. Jeśli osoba uprawniona do zachowku nie zgłosi swojego roszczenia w tym terminie, traci prawo do zachowku.
Przegrana sprawa o zachowek a dokumenty
Innym powodem przegranej może być brak formalnych dokumentów potwierdzających pokrewieństwo lub małżeństwo ze spadkodawcą. Brak aktów urodzenia, aktów małżeństwa, czy innych dokumentów może utrudnić lub uniemożliwić udowodnienie prawa do zachowku. Można również przegrać sprawę o zachowek, jeśli spadkodawca za życia dokonał darowizn, które wyczerpują majątek spadkowy. W takim przypadku wartość darowizn może zostać doliczona do spadku. Jeśli spadkobiercy nie mają wystarczających środków, aby pokryć zachowek, sąd może oddalić roszczenie. Osoba ubiegająca się o zachowek musi również pamiętać o formalnościach procesowych. Nieprawidłowo złożony wniosek, brak wymaganych załączników lub błędy proceduralne mogą skutkować przegraną sprawą o zachowek.
Warto również podkreślić, że sprawy o zachowek często okazują się skomplikowane i mogą wymagać profesjonalnej pomocy prawnika. Bez odpowiedniego wsparcia prawnego, ryzyko przegranej wzrasta. Adwokat lub radca prawny może pomóc w przygotowaniu odpowiednich dokumentów, złożeniu wniosku w sądzie oraz reprezentacji w postępowaniu sądowym. Przegranie sprawy o zachowek nie oznacza jednak, że nie można podjąć dalszych kroków prawnych. W niektórych przypadkach możliwe jest wniesienie apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji. Apelacja pozwala na ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd wyższej instancji, co może zwiększyć szanse na pozytywne rozstrzygnięcie.
Zobacz też: O co pyta sąd w sprawie o zachowek?
Kto ponosi koszty sądowe w sprawie o zachowek?
Koszty sądowe w sprawie o zachowek to istotny aspekt, który należy uwzględnić podczas podejmowania decyzji o wniesieniu pozwu. W polskim prawie istnieje zasada, zgodnie z którą część kosztów sądowych pokrywa strona przegrana. Oznacza to, że jeśli osoba ubiegająca się o zachowek wygra sprawę, sąd może zasądzić pokrycie wydatków przez stronę przeciwną. Koszty sądowe obejmują różnorodne wydatki związane z prowadzeniem sprawy. Do najważniejszych z nich należą opłaty sądowe, koszty wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego. Także inne wydatki poniesione w trakcie postępowania, takie jak koszty biegłych sądowych, świadków czy ekspertyz. Opłata sądowa jest zazwyczaj pierwszym kosztem, z jakim musi się liczyć powód wnoszący pozew o zachowek. Jej wysokość zależy od wartości przedmiotu sporu i jest określona przepisami prawa.
Jeśli wygrywa sprawę o zachowek, sąd może zasądzić zwrot kosztów postępowania od strony pozwanej. Obejmuje to zarówno opłaty sądowe, jak i koszty wynagrodzenia pełnomocnika prawnego. W praktyce oznacza to, że osoba, która przegrała sprawę, musi zwrócić stronie wygrywającej wszystkie poniesione przez nią wydatki związane z procesem. Jest to zasada mająca na celu rekompensatę dla strony, która musiała ponieść koszty w celu dochodzenia swoich praw. Należy jednak zaznaczyć, że sąd nie zawsze orzeka o pełnym zwrocie kosztów. W niektórych przypadkach może dojść do sytuacji, w której koszty zostaną podzielone pomiędzy strony w sposób proporcjonalny do stopnia, w jakim każda z nich wygrała lub przegrała sprawę.