Spadek a darowizna – czym różni się darowizna a spadek?
Aktualizacja 31 sierpnia 2023
Darowizna a spadek
Wiele osób nie wie o różnicach występujących po zestawieniu tych dwóch rzeczy spadek a darowizna. Różnią się one przede wszystkim momentem, w którym dochodzi do przekazania majątku. Spadek to przejęcie majątku po zmarłej osobie na podstawie testamentu lub zgodnie z prawem dziedziczenia. Darowizna natomiast to przekazanie majątku za życia darczyńcy, bezpłatnie na rzecz obdarowanego. Ważne jest, że darowiznę może dokonać tylko osoba, która w pełni dysponuje swoim majątkiem.
Podobieństwo między darowizną a spadkiem polega na tym, że zarówno umowa darowizny, jak i akt dziedziczenia podlegają pewnym zasadom i formalności. Umowa darowizny może być odwołana, a jej zawarcie może być uwarunkowane pewnymi okolicznościami. W przypadku darowizny ważne jest, aby umowa została sporządzona w formie aktu notarialnego. W niektórych sytuacjach jednak Kodeks Cywilny dopuszcza możliwość uniknięcia tej formy, jeżeli obie strony w pełni zrealizowały swoje zobowiązania. Z kolei testament, który reguluje kwestie spadkowe, powinien być spisany i odręcznie podpisany i datowany w czytelny sposób.
Istnieją pewne wyjątki, gdy testament może być sporządzony i poświadczony w obecności określonych urzędników, takich jak wójt, starosta, marszałek województwa, sekretarz gminy lub powiatu, kierownik Urzędu Stanu Cywilnego. Oprócz tego wymagana jest obecność dwóch świadków. Testament ustny jest dopuszczalny tylko wtedy, gdy jest świadczony w obecności co najmniej trzech świadków. Warto zaznaczyć, że spadek, w przeciwieństwie do darowizny, może obejmować nie tylko przekazanie majątku, ale również zadłużenie. Przyjmując spadek, przejmuje wszelkie zobowiązania spadkodawcy, w tym te finansowe. Pod względem podatkowym obowiązują podobne zasady dla darowizn i spadków. Osoby bliskie są zwykle zwolnione z obowiązku zapłaty podatku, podczas gdy osoby niebędące krewnymi są zobowiązane do uiszczenia odpowiedniej kwoty podatku w przypadku zarówno darowizn, jak i spadków.
Jakie darowizny dolicza się do spadku?
Darowizna a spadek – jakie darowizny dolicza się do spadku? Podczas obliczania zachowku do spadku dolicza się większość darowizn, z pewnymi wyjątkami. Darowizny, które zazwyczaj są doliczane do spadku, to wszystkie darowizny, które zostały przekazane przez spadkodawcę przed jego śmiercią, z pewnymi ograniczeniami. Oczywiście istnieją pewne wyjątki od reguły. Drobne darowizny zwyczajowo przyjęte, które są zwykle o charakterze powszednim i niewielkiej wartości, nie są doliczane do spadku. Przyjmuje się, że takie drobne prezenty nie mają znaczącego wpływu na podział majątku spadkowego. Ponadto, darowizny przekazane osobom, które nie są spadkobiercami ani osobami uprawnionymi do zachowku, zwykle nie są doliczane do spadku. Oznacza to, że jeśli spadkodawca przekazał darowiznę na rzecz osób trzecich, które nie mają prawa do dziedziczenia lub zachowku, takie darowizny nie są wliczane do spadku.
Warto również zauważyć, że jeśli darowizna została dokonana przez spadkodawcę ponad 10 lat przed otwarciem spadku (czyli datą jego śmierci), nie jest ona uwzględniana przy obliczaniu zachowku. Przepis ten wynika z artykułu ustawowego. W przypadku innych darowizn, które nie podlegają wyjątkom, zazwyczaj są one doliczane do spadku i mają wpływ na podział majątku spadkowego oraz obliczenie zachowku dla uprawnionych spadkobierców. Należy jednak pamiętać, że przepisy dotyczące darowizn i ich wpływu na podział spadku mogą różnić się w zależności od jurysdykcji i obowiązujących przepisów prawnych. Dlatego zawsze zaleca się skonsultowanie z prawnikiem specjalizującym się w dziedziczeniu i prawie spadkowym, aby uzyskać konkretne informacje i porady prawne dotyczące danego przypadku i lokalnych przepisów.
Czy darowizna jest traktowana jako spadek?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy darowizna jest traktowana jako spadek? Zgodnie z obowiązującym prawem darowizna nie jest traktowana jako spadek w kontekście schedy spadkowej. Zgodnie z art. 1039 Kodeksu Cywilnego, istnieje ogólna zasada, że darowizny zwolnione przez spadkodawcę z obowiązku zaliczenia na rzecz schedy spadkowej nie są wliczane do majątku podlegającego podziałowi między spadkobierców. Oznacza to, że pewne darowizny, które zostały przekazane przez spadkodawcę jeszcze za jego życia, są zwolnione z obowiązku doliczenia ich do schedy spadkowej. Są to darowizny, których wartość lub charakter zostały przez spadkodawcę określone jako zwolnione z zaliczenia do schedy spadkowej.
Ta zasada ma na celu umożliwienie spadkodawcy swobody w przekazywaniu majątku w formie darowizn za życia i ustalaniu, które z nich mają być traktowane jako wyłączone spod podziału spadkowego. Warto jednak pamiętać, że zwolnienie darowizn z obowiązku zaliczenia do schedy spadkowej może być ograniczone i może podlegać pewnym warunkom lub ograniczeniom wynikającym z obowiązujących przepisów prawnych. Przepisy dotyczące darowizn i schedy spadkowej mogą różnić się w zależności od jurysdykcji i lokalnych przepisów. Z tego względu zawsze zaleca się skonsultowanie z prawnikiem specjalizującym się w dziedziczeniu i prawie spadkowym w celu uzyskania konkretnych informacji i porad prawnych dotyczących danego przypadku i obowiązujących przepisów prawnych.
Po jakim czasie darowizna nie wchodzi do masy spadkowej?
Darowizna może nie wchodzić do masy spadkowej w określonych przypadkach, zgodnie z przepisami prawnymi. Zgodnie z art. 994 Kodeksu Cywilnego, przy obliczaniu zachowku nie wlicza się do spadku drobnych darowizn, które są zwyczajowo przyjęte w danym stosunku społecznym. Chodzi tu o niewielkie prezenty, które są powszechnie akceptowane i mają charakter powszedni. Te drobne darowizny nie są brane pod uwagę przy ustalaniu zachowku. Darowizny dokonane przed więcej niż dziesięcioma laty, licząc wstecz od momentu otwarcia spadku, również nie wliczają się do masy spadkowej. Jeśli darowizna została przekazana co najmniej dziesięć lat przed otwarciem spadku, nie jest ona uwzględniana przy obliczaniu zachowku.
Jeśli darowizna została przekazana osobom, które nie mają prawa do dziedziczenia lub nie są uprawnione do zachowku, nie jest ona wliczana do masy spadkowej. Przepisy te mają na celu uwzględnienie pewnych wyjątków od ogólnej zasady doliczania darowizn do spadku. Pozwalają one na uwzględnienie specyfiki społecznej, czasu oraz ograniczeń dotyczących dawnych darowizn. Należy jednak pamiętać, że przepisy dotyczące darowizn i ich wpływu na spadek mogą różnić się w zależności od jurysdykcji i obowiązujących przepisów prawnych. Dlatego zawsze zaleca się skonsultowanie z prawnikiem specjalizującym się w dziedziczeniu i prawie spadkowym, aby uzyskać konkretne informacje i porady prawne dotyczące danego przypadku i obowiązujących przepisów.
