Co to jest intercyza. Ile kosztuje rozdzielność majątkowa?

Aktualizacja 1 grudnia 2022

W dzisiejszych czasach wiele małżeństw decyduje się na sporządzenie umowy dotyczącej dorobku obu stron- intercyzę, która prowadzi do rozdzielności majątkowej. Dzięki temu rozwiązaniu można uniezależnić się od drugiej osoby, w kwestiach indywidualnych aktyw.

W jaki sposób zawrzeć intercyzę?

Intercyza jest dokumentem prawomocnym dopiero wtedy gdy jest sporządzona w formie aktu notarialnego. Jeśli umowa utworzona jest w formie papierowej spisanej jedynie przez narzeczonych lub małżonków jest nie ważna. Na spotkanie z notariuszem można umówić się w dowolnym momencie. Wystarczy posiadać odpowiednie dokumenty. Najczęściej wymagane dowody to:

• Informacja o dochodach uzyskanych ze stosunku pracy, potwierdzona własnoręcznym podpisem uprawnionej osoby, która wystawiła dokument oraz pieczątka zakładu.

• Dochody z majątku wspólnego oraz osobistego każdego z małżonków.

• Dochody z rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego.

Warto zaznaczyć, że do wspólności majątkowej nie należą darowizny lub składniki majątku uzyskane przed zawarciem małżeństwa. Dzięki intercyzie można zmienić ten warunek i rozszerzyć ją o odrębne majątki małżonków takie jak: przedmioty majątkowe, które zostały nabyte przez dziedziczenie, przedmioty majątkowe, które służą do zaspakajania potrzeb jednego z małżonków.

• Intercyzę można rozwiązać w dowolnym momencie trwania małżeństwa, przywracając wspólność majątkową. Należy to zrobić również w formie aktu notarialnego sporządzanego przez notariusza.

• Intercyza nie posiada mocy wstecznej- oznacza to, że przed zawarciem aktu intercyzy obie strony potwierdzają świadomość z tytułu zobowiązań powstałych przed zawarciem związku. 

• Opłata za spisanie intercyzy podlega regulacji rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. W 2022 roku opłata nie może być większa niż 400 złotych. Do opłaty trzeba doliczyć podatek VAT oraz koszty odpisu sporządzonego aktu. Podobne koszty będą w przypadku rozwiązania intercyzy, ponieważ musi być sporządzony kolejny odpis.

 Rodzaje intercyzy- jaką wybrać?

Decydując się na sporządzenie aktu intercyzy, można ją uzyskać przed zawarciem małżeństwa lub w trakcie jego trwania.

Intercyza przedmałżeńska

Intercyza przedmałżeńska sporządzona jest przed zawarciem związku małżeńskiego. Dzięki temu intercyza ma swoje działanie prawne już w momencie brania ślubu. Do spisania dokumentu potrzebne są tylko i wyłącznie dowody osobiste obu stron, a po zawarciu małżeństwa- skrócony odpis aktu małżeństwa.

Intercyza małżeńska

Intercyza małżeńska daje rozdzielność majątkową dopiero po podpisaniu umowy. Przed jej zawarciem wszystkie dochody uzyskane przez obie strony są wspólne. Dlatego do sporządzeniu aktu należy dostarczyć większą ilość informacji niż w przypadku zawierania intercyzy przez narzeczonych. Są to min: dochody uzyskiwane przez małżonków ze stosunku pracy, dochody z majątku wspólnego oraz osobistego i dochody z rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego. 

Cztery rodzaje intercyzy

Oprócz intercyzy małżeńskiej oraz przedmałżeńskiej istnieją cztery podstawowe rodzaje intercyzy, dzięki którym można manipulować zawartą umową.

• Intercyza wyłączająca wspólność majątkową pomiędzy małżonkami

• Intercyza przywracająca wspólność majątkową pomiędzy małżonkami

• Intercyza rozszerzająca ustrój wspólności majątkowej w małżeństwie

• Intercyza ograniczająca ustrój wspólności majątkowej w małżeństwie

Intercyza, a bezpieczeństwo- prowadzenie działalności gospodarczej

Intercyza jest doskonałym rozwiązaniem gdy strony umowy posiadają działalność gospodarczą. W ostatnich czasach na założenie firm decyduje się wiele młodych osób. Niestety decyzje nie do końca są przemyślane ponieważ młode pokolenie potrafi działać w sposób bardzo chaotyczny. W takich przypadkach działalności prowadzone są nie dłużej niż 5 lat. Jeśli założyciel firmy ma sporządzoną umowę- intercyzę ze swoim małżonkiem, jest ona chroniona w przypadku zaciągniętych zadłużeń. 

Kiedy rozdzielność majątkowa nie chroni?

Intercyza nie ma mocy prawnej, jeśli jeden z małżonków nie powiadomił wszystkich kontrahentów o zawarciu intercyzy. Należy więc świadomie podjąć swoją decyzję, by intercyza była w pełni skuteczna w przypadku kryzysowej sytuacji.

Małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome.- Art. 47¹

Co daje intercyza w razie rozwodu?

Jeśli małżonkowie posiadali umowę- intercyzę, w momencie rozwodu następuje ustanie rozdzielności majątkowej. W tym przypadku małżonek znajdujący się w gorszej sytuacji finansowej może wystąpić o możliwość wyrównania dorobku. Znając swoje prawo, można więc zadać pytanie: czym jest dorobek oraz jak oblicza się wartość dorobku? To nic innego jak wzrost wartości majątku po sporządzeniu intercyzy. Sposób jego obliczenia reguluje ustawa.

Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.- Art.  51³ 

W trakcie rozwodu całkowity podział majątku następuje po stronie umownej, bez jakiegokolwiek udziału sądu. Dzięki temu postępowanie trwa o wiele krócej, niż w przypadku braku sporządzonej intercyzy- wtedy następuje podział majątku wspólnego na drodze sądowej.

Czy intercyza małżeńska ma wpływ na dziedziczenie?

Sporządzenie intercyzy nie ma jakiegokolwiek znaczenia, jeśli chodzi o dziedziczenie, które następuje na podstawie prawa cywilnego. Każdy z małżonków, tak samo jak w przypadku osób- panny lub kawalera ma prawo do dziedziczenia majątku bez względu na obecność intercyzy lub jej brak. Taka możliwość jest bardzo pozytywnym aspektem, dzięki któremu nie trzeba wahać się przed spisaniem umowy rozdzielności majątkowej. 

Warto zwrócić uwagę na to, że spadek nie wlicza się do wspólnoty majątkowej- nawet w przypadku trwania małżeństwa. Składniki spadku nie są w jakimkolwiek stopniu brane pod uwagę w trakcie postępowania podziału majątku wspólnego. Jest to ogromne poczucie bezpieczeństwa dla spadkobiercy, ponieważ jego strona jest całkowicie chroniona.

Intercyza- podsumowanie

Jeśli wiesz już w jaki sposób można sporządzić intercyzę, należy zastanowić się czy warto. Oczywiście, jak każda umowa niesie za sobą wiele pozytywnych aspektów oraz negatywne, w zależności od stron umowy. Najbardziej pozytywny to bezpieczeństwo, którym objęty jest małżonek w przypadku wystąpienia długów drugiej strony umowy. W tym przypadku działanie intercyzy jest niezwykle skuteczne, a wszystko odbywa się na mocy prawnej. Oprócz tego intercyza przyspiesza proces podziału majątku w trakcie podjęcia decyzji o rozwodzie. Podział majątku nie wymaga obecności sądu, gdyż wszystko reguluje umowa. Wyrównanie dorobku to również istotna możliwość, którą należy podkreślić. W przypadku gdy jeden z małżonków jest przedsiębiorcą, a drugi zajmuje się obowiązkami domowymi, może wystąpić o wyrównanie, gdyż poświęcił się działalności na rzecz domu oraz rodziny. O wyrównanie może starać się osoba, która jest w gorszej sytuacji finansowej. Dla drugiej ze stron może być to niestety ogromna wada intercyzy. 

Intercyza to dokument, który można regulować na każdym szczeblu małżeństwa. Każda zmiana musi być potwierdzona odpisem notarialnym. Mobilność umowy daje również możliwość jej rozwiązania w dowolnym momencie. W konsekwencji następuje powrót do wspólności majątkowej. Zawracie intercyzy na określony czas może być bardzo komfortowym rozwiązaniem, które daje poczucie ochrony jednej ze stron.

Intercyza jest bardzo powszechna. Jej sporządzenie jest bardzo proste. Wystarczy posiadać odpowiednie dokumenty i udać się do najbliższej kancelarii notarialnej.