Sejm uchwalił ustawę węglową na preferencyjny zakup węgla.

Aktualizacja 14 listopada 2022

Ustawa węglowa z dnia 20 października 2022 roku 

22 października w Sejmie uchwalono ustawę węglową. Na mocy tej ustawy gminy będą mogły sprzedawać mieszkańcom węgiel po preferencyjnej cenie. O tym jak ma to wyglądać w praktyce dowiesz się z tego artykułu.

Ustawa o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe, zwana ustawą węglową, została uchwalona przez Sejm 20 października 2022. Gminy, które będą chciały pośredniczyć w sprzedaży węgla do 30 kwietnia 2023 roku będą mogły kupować węgiel w cenie do 1500 PLN brutto za tonę. Następnie będą mogły sprzedawać go mieszkańcom gminy. Maksymalna cena, jaką mogą narzucić gminy to 2000 PLN brutto za jedną tonę. Zakupu preferencyjnego będą mogły dokonać jedynie gospodarstwa, którym przysługuje dodatek węglowy.

Do 23 października gminy, które są zainteresowane pośrednictwem w sprzedaży węgla, powinny zamieścić o tym informacje na stronie BIP. Jeśli informacji takiej nie będzie, mieszkańcy takiej gminy będą mogli kupić węgiel w gminie sąsiedniej lub od innego podmiotu. To, gdzie będzie można dokonać zakupu uzależnione będzie od tego kto pierwszy zgłosi chęć sprzedaży węgla.

Szczegóły zawarcia umowy 

Pierwszym krok, jaki powinna zrobić gmina to ustalenie liczby gospodarstw domowych, które zainteresowane są zakupem węgla po preferencyjnych cenach. Następnie gmina powinna zawrzeć umowę z przedsiębiorstwem. Ustawa węglowa narzuca maksymalną cenę zakupu węgla. Nie może być wyższa niż 1500 PLN brutto. Umowa powinna zawierać kopię certyfikatu, który potwierdza jakość i parametry węgla. Od dnia wydania węgla gmina ma 60 dni na zapłatę. 

Czy gmina ma obowiązek pośrednictwa w sprzedaży węgla?

Gmina nie ma obowiązku udziału w pośrednictwie sprzedaży węgla. Tak jak wspomniano wyżej dla mieszkańcy takiej gminy będą mogli kupować węgiel albo w bezpośrednio sąsiadującej gminie lub w innym podmiocie. Przy czym informacja taka powinna być zawarta na stronie BIP gminy.

Inna opcją dopuszczalną w ustawie jest wspólne działanie gmin. W ramach kooperacji gminy będą nabywać wspólnie węgiel. Powinny podpisać między sobą umowę, która określa gminę właściwą do zakupu, na terenie jakiej gminy będzie składowane paliwo stałe. Umowa powinna też zawierać klarowne zasady rozliczania się między gminami.

Cena węgla dla mieszkańców 

Ustawa zakłada sprzedaż węgla po cenie, która nie przekroczy 2000 PLN brutto za tonę, w przypadku gdy sprzedaży węgla dokonuje gmina. Jeśli rola ta podjęta jest przez inny podmiot to cena za tonę węgla nie może przekraczać 2200 PLN brutto.

Gmina zgodnie z artykułem 55 ustawy z dnia 15 września 2022 roku (o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw),  zobowiązana jest do wprowadzenia i aktualizacji informacji o cenie węgla.

Różnica w cenie zakupu i sprzedaży węgla po cenach preferencyjnych, czyli maksymalnie 500 zł na tonie węgla, ma zabezpieczyć koszty transportu węgla do miejsca jego dystrybucji. 

Zadania gminy w zakresie sprzedaży i przewozu węgla 

1. Gmina zobowiązana jest do odbioru węgla z miejsca jego składowania. Skład węgla położony jest na terytorium Polski.
2. Gmina sprzedaje węgiel wybierając jedną z czterech możliwości przewidzianej przez ustawę węglową:

• korzysta z pośrednictwa jednostki organizacyjnej gminy
• sprzedaż w ramach umowy zawartej z gminą sąsiadującą
• korzystając z pośrednictwa spółek komunalnych 
• korzystając z pośrednictwa w ramach umowy zawartej z innym podmiotem ( artykuł 9 ustawy o samorządzie gminnym) 

Formalności

1. W przypadku, kiedy zakup preferencyjny sfinalizowany będzie na terenie gminy zgodnej z miejscem zamieszkania, to wystarczy złożenie wniosku o zakup referencyjny.
2. W przypadku, kiedy zakup preferencyjny odbywać się będzie w innej gminie potrzebne będzie przedłożenie zaświadczenia o wypłacie dodatku węglowego. Wniosek taki wystawia gmina właściwa do miejsca zamieszkania
3. Wniosek o zakup węgla lub wniosek o wydanie zaświadczenia należy złożyć do 15 kwietnia 2023 

Wniosek o zakup węgla po cenie preferencyjnej, według ustawy węglowej powinien zawierać następujące informacje:

• jaką ilość węgla zamierza zakupić wnioskodawca w ramach zakupu preferencyjnego
• czy wcześniej korzystał z możliwości zakupu paliwa stałego po preferencyjnej cenie; jeśli tak należy podać ilość zakupionego opału

Ponadto potrzebne będzie oświadczenie wnioskodawcy o tym, że żaden z członków jego gospodarstwa domowego, nie nabyli węgla na sezon grzewczy 2022-2023 po cenie niższej niż 2000 PLN brutto w ilości co najmniej takiej, jaka jest ujęta w rozporządzeniu. 

Weryfikacja wniosków dokonywana przez włodarza danej gminy (prezydent, burmistrz lub wójt). W trakcie weryfikacji sprawdzane będzie czy wnioskodawca otrzymał już dodatek węglowy. W przypadku, kiedy wnioskodawca nie złożył wniosku o dodatek węglowy, włodarz gminy zweryfikuje informacje w CEEB. W ten sam sposób postępować będzie przy wydawaniu zaświadczenia o wypłacie dodatku węglowego. 

Gmina ma obowiązek wydać zaświadczenie w przeciągu 14 dni od złożenia wniosku. Zaświadczenie wydawane jest bezpłatnie. 

Co jeszcze zakłada ustawa węglowa?

Ustawa węglowa dopuszcza podjęcie uchwały przez radę gminy, która określić może:

• sposób w jaki będą dokonywane rozliczenia między gminą a mieszkańcami dokonującymi zakupu węgla. 
• ustalenie kryteriów kolejności w jakiej dokonywane będą zakupy węgla oraz dokumentów, które trzeba złożyć aby ubiegać się o pierwszeństwo zakupu
• ustalenie kryteriów kolejności sprzedaży dla mieszkańców gmin sąsiadujących
• sposób i tryb w jakich będą rozpatrywane wniosku o zakup węgla